Z perspektywy psychofizjologicznej, podstawą działania terapii eeg-biofeedback jest neuroplastyczność, warunkowanie instrumentalne oraz warunkowanie klasyczne. Neuroplastyczność jest to zdolność komórek nerwowych do przekształceń funkcjonalnych. Dzięki plastyczności układ nerwowy może się zmieniać, ulegać adaptacji i zmienności, a także uczyć się. W czasie terapii EEG-biofeedback, podczas wzmacniania częstotliwości fal występujących na niedostatecznie wysokim poziomie, następuje pobudzanie układu nerwowego w celu utworzenia nowych połączeń synaptycznych i pobudzenia milczących synaps. W przypadku obniżania poziomu częstotliwości fal występujących w nadmiarze, dążymy do wygaszania połączeń synaptycznych, aby ograniczyć zbyt rozbudowaną sieć neuronalną komórek, które generują synchronicznie daną częstotliwość.
W odniesieniu do warunkowania instrumentalnego, podczas warunkowania fal mózgowych na treningach eeg-biofeedback pacjent otrzymuje nagrodę wizualną i dźwiękową (feedback) zawsze, gdy wprowadzi się w taki stan psychiczny, który będzie zgodny z ustawionymi przez terapeutę progami dla poszczególnych fal mózgowych. W celu otrzymania nagrody (wizualnej i dźwiękowej informacji zwrotnej) pacjent stara się, poprzez zmianę swojego stanu psychicznego, wpłynąć na informację prezentowaną na ekranie tak, aby przybrała pożądaną postać. Dzięki takiej nagrodzie zwiększa się prawdopodobieństwo przyszłego wystąpienia nagradzanych aktywności mózgowych. Warunkowanie klasyczne w odniesieniu to neuroterapii ma miejscy wtedy, gdy trenowany stan (przykładowo stan skoncentrowanej uwagi) zostaje skojarzony z czynnością wykonywaną w życiu codziennym pacjenta. W trakcie treningów, jeśli pacjent osiągnie zamierzony stan, o czym świadczyć będzie nieprzerwana dźwiękowa informacja zwrotna, prosi się go o wykonanie jakiegoś zadania intelektualnego i jednoczesnego utrzymywania nagradzającej informacji dźwiękowej.
Autorki: Dorota Drobnicka, Paulina Musielka-Jamróz
Literatura:
Demos, J. N. (2005). Getting started with neurofeedback. New York: W. W. Norton &
Company.
Kossut, M. (2005). Neuroplastyczność. W: T. Górska, A. Grabowska, J. Zagrodzka (red.).
Mózg a zachowanie. (wyd. 3, s. 590-613). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rusek, G. (2009). EEG-biofeedback i możliwości jego wykorzystania we wspomaganiu
terapii dzieci z autyzmem. W: M. Gambin, E. Łukowska (red.). Wspomaganie rozwoju
osób z autyzmem (40-56). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Smyk, K., Smyk, K. (2008). Terapia neurofeedback. Kurs dla zaawansowanych
neuroterapeutów. Lublin.
Thompson, M., Thompson, L. (2012). Neurofeedback. Wprowadzenie do podstawowych
koncepcji psychofizjologii stosowanej. Wrocław: Wydawnictwo Biomed
Neurotechnologie.